Tüketici Kredilerinde Erken Ödeme

Son günlerde çeşitli gazete ve haber sitelerinde “Kredisini erken ödeyene ceza kesilemeyecek”, Kredisini erken ödeyene ceza kesilemeyecek”, Konut Kredisini Erken Ödeyenler Dikkat!” şeklindeki başlıklarda herhangi bir bankadan “konut kredisi” adı altında kredi çekip vadesinden önce yapılandırma suretiyle erken ödeme talebinde bulunan kişilere artık erken ödemeden doğan tazminat kapsamında ücret alınmayacağı şeklinde haberler yer almaktadır.

Bizler de adım adım söz konusu haberler kapsamında kimlerin hangi haklardan, hangi şekilde yararlanabileceği konusunda sizleri aydınlatmaya çalışacağız.

1. Konut Finansmanı (Konut Kredisi) Nedir?

Konut finansmanı sözleşmesi, konut edinmeleri amacıyla; tüketicilere kredi kullandırılması, konutların finansal kiralama yoluyla tüketicilere kiralanması, sahip oldukları konutların teminatı altında tüketicilere kredi kullandırılması ve bu kredilerin yeniden finansmanı amacıyla kredi kullandırılmasına yönelik sözleşmedir.

2. Tüketici ve Kredi Veren Kuruluş Kimlerdir?

Tüketici, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 3. maddesi kapsamında konut ihtiyacı sebebiyle kredi alan kişi iken yine aynı madde uyarınca kredi veren tüketiciye konut ihtiyacı sebebiyle kredi veren banka veya finansman şirketleridir.
 

3. Erken Ödeme Nedir?

Tüketici, vadesi gelmemiş bir veya birden çok taksit ödemesinde bulunabileceği gibi, konut finansmanı borcunun tamamını erken ödeyebilir.

4. Erken Ödeme Sebebiyle Bankalar Tüketiciden Tazminat Talep Etmesi Mümkün müdür?

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 37. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca faiz oranının sabit olarak belirlenmesi hâlinde, sözleşmede yer verilmek suretiyle, bir ya da birden fazla ödemenin vadesinden önce yapılması durumunda, konut finansmanı kuruluşu tarafından tüketiciden erken ödeme tazminatı talep edilebilir.

Fakat; *Erken ödeme tazminatı gerekli faiz indirimi yapılarak hesaplanan ve tüketici tarafından konut finansmanı kuruluşuna erken ödenen tutarın kalan vadesi otuz altı ayı aşmayan kredilerde yüzde birini, kalan vadesi otuz altı ayı aşan kredilerde ise yüzde ikisini geçemez.

*Oranların değişken olarak belirlenmesi hâlinde tüketiciden erken ödeme tazminatı talep edilemez.

Dolayısıyla gündemde olan haber ve ilgili Yargıtay kararları, erken ödeme sebebiyle bankaların tazminat alıp almayacağını tartışmamakta ve bununla ilgili karar vermemektedir.

5. Haberlerde çıkan ve Yargıtay kararlarına konu Olan Haberden Kimler Yararlanabilir?

Haberlere konu olan Yargıtay kararlarında Yargıtay, erken ödeme sebebiyle tazminatın alınamayacağını değil, alınan kredinin yapılandırılması sebebiyle bankaların yeniden yapılandırma ücreti veya komisyonu adı altında ya da erken ödeme tazminatı alamayacağına hükmetmektedir.

Dolayısıyla haberler, konut kredisi borcunun yapılandırılması suretiyle bankanın tüketicilerden yapılandırma ücreti, yapılandırma komisyonu, erken ödeme tazminatı, vb. adlar altında tazminat talep edilen kişilere hitap etmektedir.

6. Yapılandırma Nedir? (Yeniden Finansman-Refinansman)

Sabit faiz oranlı konut finansman kredilerinde, faiz oranlarındaki düşüş sebebiyle aynı bankadan olmak kaydı ile yeni faiz oranları üzerinden ödeme miktarları ve tarihlerinin bir ödeme planıyla yeniden düzenlenmesidir. Buna göre yeniden yapılandırma, erken ödeme değildir!

7. Haberlerde Gündeme Gelen Yargıtay Kararlarına Göre Kredi Ödeyen Tüketicilerin Yapılandırmadan Doğan “Yapılandırma Ücreti” veya “Komisyon” adı altında alınan Ücretlerinin Geri Alım Şartları Nelerdir?

* Bankadan kredi alan tüketicinin kredi borcunu yeniden yapılandırmış olması gerekir !!! (Yapılandırma≠Erken Ödeme)
* Yapılandırmanın aynı banka tarafından yapılmış olması gerekir (Kredi borcunun tamamının kapatılarak başka bir bankadan düşük faiz oranıyla yeni kredi alınması halinde, ilk kredi alınan banka tarafından talep edilen erken ödeme tazminatı hukuka uygun ve geçerlidir)

8. Kredi Borcunu Yeniden Yapılandıran Tüketicilerden Alınan Erken Ödeme Niteliğinde “Yapılandırma Ücreti” veya “Komisyon” adı altında alınan ücretlerin faiziyle birlikte iadesi için ne yapılmalıdır?

* Öncelikle Tüketicinin elinde banka ile yaptığı kredi finansman sözleşmesi ve yapılandırmaya dair sözleşme örneğinin bulunması gereklidir.

Not: Eğer tüketicinin elinde bu evraklar yoksa bankadan istenmesi gerekli olup bankalar söz konusu sözleşme örneklerini vermek zorundadır.

* Tüketici, kredinin yapılandırıldığı tarihten itibaren 10 yıl içinde bankaya ödemiş olduğu erken ödeme tazminatını talep edebilir. 10 yıl içinde talep edilmeyen alacaklar zamanaşımına uğrar.

* Tüketici, ödemiş olduğu bedelin iadesi için talep ettiği bedelin miktarına göre il/ilçe tüketici hakem heyetlerine veya tüketici mahkemesine başvurabilir.

Not: Tüketici hakem heyeti/tüketici mahkemesine başvuru sırasında mutlaka yukarıda belirttiğimiz sözleşme örnekleri ile birlikte başvurulması zorunludur.
Not: 2022 yılı için tüketici hakem heyetlerine yapılacak başvurularda değeri:

A.10.280 Türk Lirasının altında bulunan uyuşmazlıklarda İlçe Tüketici Hakem Heyetleri,

B.Büyükşehir statüsünde olan illerde 10.280 Türk Lirası ile 15.430 Türk Lirası arasındaki uyuşmazlıklarda İl Tüketici Hakem Heyetleri,

C.Büyükşehir statüsünde olmayan illerin merkezlerinde 15.430 Türk Lirasının altında bulunan uyuşmazlıklarda İl Tüketici Hakem Heyetleri,

D.Büyükşehir statüsünde olmayan illere bağlı ilçelerde 10.280 Türk Lirası ile 15.430 Türk Lirası arasındaki uyuşmazlıklarda İl Tüketici Hakem Heyetleri, görevli olacaktır.

Eğer bankanın sizlerden haksız yere aldığı miktar, bu değerlerin altında ise öncelikle Tüketici Hakem Heyetine başvurulması zorunludur!!

Eğer bankanın sizlerden haksız yere tahsil ettiği miktar, bu değerlerin üzerinde ise Tüketici Hakem Heyetine gidilmeksizin tüketici mahkemesine gidilmelidir.

Yetkili il/ilçe tüketici hakem heyeti tüketicinin yerleşim yeri ve sözleşmenin yapıldığı yer hakem heyetleridir.

Yetkili mahkeme ise, tüketicinin yerleşim yeri veya davalının yerleşim yeri mahkemesidir.